Müslümanların kutsal kabul ettiği “üç aylar” hicreti esas alan kameri takvimde Recep, Şaban ve Ramazan olarak isimlendirilen aylarıdır. Bu aylarda, İslam tarihinin önemli olaylarının gerçekleştiği ve müslümanlar tarafından “kandil” olarak kutlanan önemli günler vardır. Üç ayların başlangıcı kabul edilen Recep ayında, regaip ve mi’raç, Şaban ayında berat; Ramazan ayında ise kadir geceleri vardır. Peygamber efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.s.) bu aylarda daha çok ibadet ettiği ve: “Allahım! Recep ve şabanı hakkımızda mübarek kıl, bizi ramazana kavuştur.” dediği rivayet edilir. Öte yandan aslında Kur’an-ı Kerim’de veya Hz. Peygamber’in hadislerinde “üç aylar” diye bir tanımlama yoktur. Bir gelenek olarak süregelen “üç aylar” müslümanlar tarafından benimsenmiş ve değer görmüştür.
Üç ayların ilki olan Recep ayında, ayın ilk cuma gecesine denk gelen Regaip, ve ayın yirmi yedinci gecesine denk gelen Miraç Kandili olmak üzere İslamiyet açısından önemli iki gün vardır. Regaip, Hz. Peygamberin annesinin rahmine düştüğü geceyi; Miraç ise, Allah’ın huzuruna kabul edildiği geceyi ifade eder.
Üç ayların ikincisi olan Şaban ayında yer alan Berat kandili, ayın 14. gününü 15. gününe bağlayan gece kutlanır. Bu gece, Kur’an-ı Kerim’in tamamının, Allah katından dünya katına indiğine inanılır.
Ve nihayet Ramazan ayına geldiğimizde, özel bir ibadet biçimi olan oruç zamanı gelmiştir. Kur’an’ı Kerim bu ay içinde bulunan Kadir gecesinde Hz. Muhammed’e parça parça vahyedilmeye başlanmıştır. Ramazan ayının 27. gecesi kutlanır.
Üç aylarla ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de bahsi geçen tek gece, Kadir gecesidir.
1. Şüphesiz ki biz Kur’an’ı kadir gecesinde indirdik.
2. Kadir gecesi nedir, nereden bileceksin?
3. Kadir gecesi, bin aydan hayırlıdır.
4. O gecede, Rablerinin izniyle melekler ve Ruh (Cebrail), her iş için inerler de inerler.
5. O gece, esenlik doludur. Ta fecrin doğuşuna kadar. ( 97-el-KADR )
ÜÇ AYLARDA NELER YAPILMALI?
Üç aylarda yapılacak olan ibadetler için Kur’an-ı Kerimde ya da Peygamberin hadislerinde bize bildirilen belli bir şart ya da usul yoktur. Bununla beraber geleneksel olarak üç aylarda geceleri dua edilir, Kur’anı-ı Kerim okunur, geçmiş günahlar için tövbe edilir, namaz kılınır ve gündüzleri oruç tutulur. Müslümanlar bu aylarda, kandil gecelerinde ve kadir gecesinde yaptıkları ibadetlerin, diğer bütün aylarda yapılan ibadetlerden çok daha değerli olduğuna ve Allah katında çok daha fazla sevap göreceğine inanırlar. Peygamberin üç aylarda pazartesi ve perşembe günleri ve her ayın 13, 14 ve 15. günleri (dolunayda) oruç tuttuğu hadislerde yer alır ve sünnet kabul edilir. Ramazan ayı dışında tutulan oruç, nafile ibadetlerden sayıldığı için, dileyenin dilediği zaman oruç tutması mümkündür. Bütün bu şahsi ibadetler yanında, İslamın asıl gayesi ve anlamı olan adalet kavramını en güzel şekilde ifade eden, “komşusu açken tok yatan bizden değildir” hadisi ışığında; ihtiyaç sahiplerine yardımcı olmak bu mübarek günlerde yapılabilecek en değerli ibadettir belki de.